Tarczyca to gruczoł zlokalizowany w okolicy szyi. Występuje nieparzyście, a swoją budową niektórym przypomina nieco rozgałęziony mózg. Składa się z dwóch płatów, połączonych ze sobą więziną, nazywaną również cieśnią. W organizmie człowieka tarczyca odpowiada za produkcję trójjodotyroniny – T3 i tyroksyny – T4 oraz kalcytoniny. Są to hormony, które odpowiadają za wspomaganie metabolizmu organizmu, czyli wspieranie aktywności życiowych.
Choroby tarczycy
Do najczęściej spotykanych chorób tarczycy należą jej niedoczynność lub nadczynność. Spotyka się także powiększenia lub zapalenia tarczycy, jak również patologiczne zmiany tkanki tarczycowej związane z występowaniem guzów wyczuwalnych dotykiem. Guzy te najczęściej mają charakter łagodny. Często spotkać można również termin wole tarczycy, który oznacza głównie zmiany wielkości gruczołu.
Objawy niedoczynności tarczycy
Niedoczynność tarczycy to chroniczny niedobór w organizmie hormonów wydzielanych przez tarczycę, spowodowany jej niewłaściwym funkcjonowaniem. Objawy obejmują całokształt funkcjonowania organizmu i bardzo często przypominają objawy innych schorzeń. Ich nasilenie w dużej mierze jest uzależnione od wieku. Można je podzielić na trzy grupy.
1. Objawy związane bezpośrednio z działaniem narządów i układów w organizmie człowieka. Do tej grupy zaliczyć można wszystkie objawy fizyczne, czyli: spowolnienie ruchów ciała, wysuszenie skóry, kruche i łamliwe paznokcie, wysuszenie i przerzedzenie włosów, ciągłe uczucie zimna na skórze i trudności w jego tolerowaniu, zaparcia, ogólne uczucie zmęczenia, a u kobiet przedłużające się miesiączki.
Do rzadziej występujących objawów fizycznych niedoczynności tarczycy zaliczyć można również jej powiększenie, czyli wole, chrypkę, bóle mięśni i skurcze oraz obrzęki występujące głównie w obrębie twarzy (zwłaszcza oczu), nóg i stóp oraz dłoni i ramion.
2. Objawy psychiczne (psychologiczne). Mają związek głównie z długotrwałym występowaniem obniżonego nastroju, które prowadzić może do depresji o podłożu hormonalnym. Dodatkowo występują problemy z pamięcią, w szczególności krótkotrwałą, jak również z koncentracją.
3. Objawy występujące u kobiet ciężarnych. To szczególna grupa objawów, bowiem oprócz matki dotyczy również rozwijającego się płodu. Niedobór hormonów tarczycowych może prowadzić do niedorozwoju intelektualnego płodu, którego wykrycie możliwe jest oczywiście dopiero po porodzie oraz licznych komplikacji położniczych występujących głównie w pierwszym trymestrze ciąży. Należy zaznaczyć, że z perspektywy medycyny, ciąża jest stanem odmiennym, w czasie którego wiele organów musi dostosować swoją pracę do nowych warunków. Występowanie niedoczynności tarczycy w ciąży nie musi oznaczać występowania tej choroby również przed ciążą lub po niej.
Objawy nadczynności tarczycy
Termin „nadczynność tarczycy” oznacza nadmierne wydzielanie hormonów przez tarczycę. Do najczęstszych przyczyn występowania nadczynności zalicza się obecność w tarczycy guzków toksycznych produkujących hormony bez stymulacji przez TSH oraz zapalenia tarczycy.
Tak jak w przypadku niedoczynności, tak również przy nadczynności objawy można podzielić na 3 grupy.
1. Objawy fizyczne zewnętrzne. Obejmują zachowania widoczne „gołym okiem”, np. drżenie rąk, nadmierna potliwość i niska odporność na ciepło, nagły spadek wagi, duszności, biegunki, łzawienie i worki pod oczami oraz dolegliwości skórne, a u kobiet – nieregularne miesiączki.
2. Objawy fizyczne wewnętrzne. Związane głównie z działaniem narządów, np. wole tarczycowe, bardzo szybkie bicie serca lub wręcz kołatanie, które prowadzić może do niewydolności, ogólne osłabienie mięśni, najczęściej nóg.
3. Objawy psychiczne (psychologiczne). Ta grupa obejmuje przede wszystkim nadmierną drażliwość i nerwowość, którą zaobserwować można głównie u osób pełniących funkcje kierownicze lub u matek małych dzieci.
Sposoby leczenia
Pierwszym krokiem do wyleczenia choroby tarczycy jest wizyta u specjalisty w tej dziedzinie. Jest nim endokrynolog Kraków to jedno z miast w Polsce, w którym znaleźć można wielu lekarzy tej specjalności, którzy zlecą odpowiednie badania i rozpoczną leczenie farmakologiczne.